ԱՎԱՆԴԱԿԱՆ ԵՐԳ-ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԾԵՍԵՐԸ ՎԵՐԱԴԱՐՁՆԵԼ ԺՈՂՈՎՐԴԻՆ
Սուսաննա ԲԱԼԱՅԱՆ
Այս ամիս ՙԲյուրական՚ վոկալ համույթը մի շարք համերգներով հանդես եկավ Արցախում: Համերգաշարը սկիզբ առավ Գորիսում` հուլիսի 24-ին, ապա շարունակվեց Արցախում: Հուլիսի 25-ին խումբը ելույթ ունեցավ Շուշիի Նարեկացի արվեստի միությունում, հուլիսի 26-ին` Ստեփանակերտի Սայաթ-Նովայի անվան երաժշտական քոլեջում և հուլիսի 28-ին` Գանձասար վանական համալիրում: Համերգաշարը կյանքի կոչվեց Արցախի Հանրապետության մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և զբոսաշրջության նախարարության նախաձեռնությամբ և աջակցությամբ: ՙԲյուրական՚ վոկալային համույթի գեղարվեստական ղեկավար Գոհար Հարությունյանը նշեց, որ համերգային այս ծրագիրը նվիրված է Կոմիտասի 150-ամյակին:
Համերգի ծրագրում հնչեցին հին հայկական հոգևոր, աշխարհիկ երգեր և երաժշտություն: Հնչեցին Կոմիտասի ՙՈվ զարմանալի՚, ՙԱյսօր ձայնն հայրական՚, ՙՔրիստոս ի մեջ մեր հայտնեցավ՚ հոգևոր երգերը: Անչափ հետաքրքիր էին հացի պատրաստման հետ կապված ծիսական երգերը: Դրանց մեծ մասը ներկայացվեց Գրիգոր Առաքելյանի մշակմամբ, նաև հնչեցին Կոմիտասի երգերը` ՙԲարի լուսու աստղ երևաց՚, ՙԳութանը հաց եմ բերում՚, ՙԼոռվա գութաներգ՚, ՙՍանդի երգ՚, ՙՀունձքի երգ՚, ՙՀաց թխելու երգ՚: Մեծ տպավորություն թողեց մենակատար Գևորգ Գինոսյանը, ով կատարեց Ներսես Շնորհալու ՙՆոր ծաղիկ՚ և ՙՄեղեդի հարության՚ շարականները: Առաջին անգամ արցախցի հանդիսատեսները ունկնդրեցին հատվածներ ՙԿարոս խաչ՚ էպոսից (մշ.` Գ. Առաքելյանի): Գրիգոր Նարեկացու ՙԱհեղ ձայնն՚ և Դանիել Երաժիշտի ՙԱմեն առավոտ և լույս՚ (գրված է Գրիգորիս Ախթամարցու խոսքերով, 16-դ դար) երգերը հնչեցին երգչախմբի և մենակատար?Գևորգ Գինոսյանի կատարմամբ:
ՙՆման համերգային ծրագրերով բավականին հաճախ ենք հանդես գալիս թե՜ Երևանում և թե՜ շրջաններում,- ասում է Գոհար Հարությունյանը:- Այս ծրագրի շրջանակներում նախատեսել ենք հանդես գալ Գորիսում, Շուշիում, Ստեփանակերտում, իսկ կիրակի օրը` Գանձասարում, մասնակցել Վարդավառի տոնին նվիրված միջոցառմանը: Եվ շատ տպավորված ենք հանդիսատեսի ջերմ ընդունելությունից՚:
ՙԲյուրական՚ վոկալ համույթն արդեն 5 տարեկան է, այն ստեղծվել է Բյուրականի եկեղեցում, պատմում է գեղարվեստական ղեկավարը: Հետագայում այն դարձել է ինքնուրույն համույթ և մասնակցել հին երաժշտության մի շարք փառատոների: Համերգային ծրագրերով խումբը եղել է Լեհաստանում, Լատվիայում, Լիտվայում: ՙՄենք նպատակ ունենք վերականգնել մեր ազգային հին ավանդույթներն ու երաժշտությունը? սկսած 5-րդ դարից: Ավանդական երաժշտությունը ներկայացնում ենք ժամանակակից մշակումներով: Մշակման հեղինակն է կոմպոզիտոր Գրիգոր Առաքելյանը, ով նաև վերականգնել է հայկական վիոլա գործիքը՚,- ասում է նա:
Գոհար Առաքելյանն անչափ կարևորում է հին հայկական ավանդական երգ-երաժշտության, ծեսերի վերականգնումը, վերադարձը մեր առօրյան: ՙԱյս անգին գանձերի կրողները մենք պետք է դառնանք՚,- պնդում է նա և հավատում, որ հենց նման համերգները կօգնեն դա իրականացնել:
;