ԳԻՏԱԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ԽՈՐՀՐԴԱԺՈՂՈՎԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՎՈՒՄ Է. ԱՆԱՍՆԱԲՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ
ՍՐԲՈՒՀԻ ՎԱՆՅԱՆ
Հանրապետության գյուղատնտեսության ոլորտին նվիրված գիտագործնական կոնֆերանսի երկրորդ փուլը Շուշիում էր՝ հոկտեմբերի 4-ին։ Այն նվիրված էր անասնաբուծությանը։ Գաղտնիք չէ, որ գյուղատնտեսության հենց այս ճյուղում են առկա ամենաշատ խնդիրները և հենց այս ոլորտում է, որ նման միջոցառումների անհրաժեշտությունը մեծ է։
Բացման խոսքում ԱՀ գյուղնախարար Ժ. Միրզոյանը ևս ընդգծեց, որ ոլորտում առկա են բազմաթիվ մարտահրավերներ, որոնց դիմակայել կարող են միայն անհրաժեշտ գիտելիքներ ունենալու դեպքում։ Իրենց գիտելիքներն ու փորձը արցախցի ֆերմերներին փոխանցելու համար հրավիրվել են տեղացի ու ՀՀ մասնագետներ. Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանից հյուրընկալել են դոցենտներ Ռ. Նազարյանին, ով կիսվեց կերարտադրության արդի եղանակների իր և միջազգային փորձով, Ա. Մկրտչյանին, ով ներկայացրեց կենդանիների հիվանդությունների կանխարգելման արդի մեթոդները։ Հաշվեկշռված կերակրումից ու պահվածքից՝ որպես բարձր մթերատվության պայման, խոսեց ՙՍմարթ Ագրո՚ ընկերության տնօրեն Ա. Օհանյանը։ Ֆերմեր Ս. Վարդանյանը փոխանցեց կաթնատու նախրի կառավարման իր փորձը։
Խնդիրները ոլորտում իսկապես շատ են, բայց վերջին տարիներին նկատելի առաջընթաց, այնուամենայնիվ, արձանագրվել է։ ԱՀ գյուղատնտեսության նախարարության անասնաբուծության և անասնաբուժության վարչության պետ Նորայր Մուսայելյանը նշել է, որ այն նկատելի է հատկապես խոշոր եղջերավոր անասունների և թռչնաբուծության ոլորտում։
Անելիքներ կան` կապված կերարտադրության հետ և պատահական չէ, որ գիտաժողովին հնչած զեկույցներից մեկը նվիրված էր այդ թեմային։ Անասունների մթերատվության բարելավման ուղղությամբ ևս պետության կողմից տարեցտարի աշխատանքներ են իրականացվում։ Անասնաբուժության ճյուղում անելիքներ դեռ կան. ոլորտի հիմնական խնդիրները պայմանավորված են լինում անկանոն անասնապահությամբ։ Պետական աջակցության մի շարք ծրագրերի միջոցով փորձ է արվում հասնել խնդիրների գոնե մասնակի լուծման։ Կերարտադրության ոլորտում իրականացնում են կորնգանի և առվույտի սերմնացուների անվճար տրամադրում, մթերատվության բարձրացման ուղղությամբ անվճար հիմունքներով կատարվում է արհեստական սերմնավորում։ Իրականացնում են նաև տոհմային կենդանիների վաճառք՝ դրա արժեքի 35%-ի՝ պետության կողմից սուբսիդավորմամբ։ Կենդանիների շրջանում իրականացվում են պատվաստումներ, իսկ անասնաբույժերի համար կազմակերպվում են վերապատրաստման դասընթացներ։
Անասնաբուծության զարգացման համար անհրաժեշտ է կերային կայուն բազա ապահովել տեղում, իսկ դրան հասնելու համար կերարտադրության ոլորտի աճման տեմպերը պետք է երկու անգամ գերազանցեն անասնաբուծության զարգացման տեմպերին։ Սա Ռ. Նազարյանի տեսակետն է, ով այդ ոլորտում տարիների փորձ ունի։ Իսկ որպես նախկին պետական պաշտոնյա, ով երկար տարիներ աշխատել է գյուղոլորտի լիազոր մարմիններում, նա համոզված է, որ այս հարցի լուծումն ապահովելու գործում պետությունը շատ անելիք ունի։
ՙԿախված բնակլիմայական պայմաններից, հաճախ անսանակերերի պակասի լուրջ խնդրի առաջ ենք կանգնում, այսինքն` տեղական արտադրանքի տեսանկյունից ինքնաբավ չենք։ Ներկրումն ու արտահանումը, որպես կանոն, պայմանավորված են լինում առաջարկվող պահանջարկով և գնային տարբերություններով։ Եթե տեղում ունենանք մրցունակ գներ, բնականաբար, կերը չենք ներկրի։ Առանց համապատասխան կերային բազայի, չենք կարող ստանալ բարձրորակ անասնաբուծական արտադրանք։ Կերային արտադրության ոլորտում ինքնաբավության հասնելու համար ՀՀ-ում գործում են պետական օժանդակության ծրագրեր, այդ թվում` ֆերմերներին տրամադրվող մատչելի վարկերի տեսքով։ Համոզված եմ, որ եթե պետական նույն օժանդակությունը լինի ԱՀ-ում, այստեղ էլ հնարավոր կլինի խնդրին լուծում տալ՚,-ասել է նա։
ԱՀ գյուղնախարարի տեղակալ Տ. Առստամյանը կարևորում է նման խորհրդաժողովների անցկացումն այն առումով, որ գիտական և գործնական գյուղատնտեսության մասնագետները հնարավորություն են ստանում փոխադարձ շփումների, փոխգործակցության միջոցով ընդլայնել իրենց տեսական ու պրակտիկ գիտելիքների բազան և կիրառել այն։ Նա համոզված է այս ձևաչափի հանդիպումների արդյունավետության մեջ ու գտնում է, որ դրանք պետք է կազմակերպվեն պարբերաբար։