ՊՐՈԲԻՈՏԻԿ ԿԱԹՆԱԹԹՎԱՅԻՆ ՆՈՐ ՄԹԵՐՔ
ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության գիտության պետական կոմիտեի ֆինանսական աջակցության շնորհիվ 2011-2017 թվականներին Արցախի գիտական կենտրոնի մանրէաբանության լաբորատորիայի գիտաշխատողներն ուսումնասիրել են Արցախի տարբեր շրջանների կաթնաթթվային բակտերիաների կենսաբազմազանությունը։
Այս մասին մեզ հետ զրույցում ասել է Արցախի գիտական կենտրոնի մանրէաբանության լաբորատորիայի պատասխանատու, գիտաշխատող Արևիկ Իսրայելյանը։
Նրա խոսքով՝ ներկայումս Արցախի գիտական կենտրոնի մանրէաբանության լաբորատորիայում պահվում է ավելի քան 200 կաթնաթթվային բակտերիա, ստեղծվել է կաթնաթթվային մանրէների գենոֆոնդ, ընտրված են պրոբիոտիկ հատկություններով օժտված էնդեմիկ մանրէներ, որոնք հիմք կարող են հանդիսանալ ֆունկցիոնալ սննդի արտադրության, բժշկության և անասնաբուժության համար։
ՙՀայտնի է, որ Արցախում և Հայաստանում կաթնամթերքի արտադրությունում հիմնականում օգտագործվում է արտասահմանյան հայտնի ֆիրմաների մերան։ Կարծում ենք՝ հարկ է օգտագործել մեր տեղական էնդեմիկ մանրէները, քանի որ վաղուց ի վեր հայտնի է, որ յուրաքանչյուր տարածաշրջանի և, բնականաբար, նաև մեր օրգանիզմին բնորոշ է տեղի մանրէների կենսաբազմազանությունը։ Օգտագործելով ներկրված մերան՝ կարող ենք խնդիր ունենալ էնդեմիկ մանրէների անհետացման գործում։ Հաշվի առնելով այս ամենը՝ սկսեցինք զբաղվել ՙԱրցախլակտ՚ անվանումն ստացած պրոբիոտիկ կաթնաթթվային մթերքով՚,-պարզաբանել է Ա. Իսրայելյանը։
ՙԱրցախլակտ՚ պրոբիոտիկ կաթնաթթվային մթերքի սերիական արտադրության գաղափարը պատկանում է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի ՙՀայկենսատեխնոլոգիա՚ գիտաարտադրական կենտրոնի սննդի կենսաանվտանգության լաբորատորիայի առաջատար գիտաշխատող, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու Ֆլորա Տխրունուն և Արցախի գիտական կենտրոնի մանրէաբանական լաբորատորիայի գիտաշխատողներ Արևիկ Իսրայելյանին և Լիլյա Առստամյանին։
Թե ինչ է իրենից ներկայացնում ՙԱրցախլակտ՚-ը, մեր զրուցակիցը պարզաբանել է, որ այն Արցախի Հանրապետության էնդեմիկ, պրոբիոտիկ կաթնաթթվային մանրէների (Enterococcus durans և Lactobacillus acidophilus) մաքուր կուլտուրաներով բնական պաստերիզացված կովի կաթի խմորման ճանապարհով ստացված ֆունկցիոնալ սննդամթերք է։ Այն ունի նուրբ կաթնաթթվային համ ու հոտ, կաթնասպիտակավուն գույն։ Շնորհիվ կենսաբանական բարձր առանձնահատկությունների՝ կաթնամթերքը կիրառվում է որպես պրոբիոտիկ. այն նախատեսված է ամենօրյա օգտագործման համար։
Ա. Իսրայելյանն ավելացրել է, որ ՙԱրցախլակտ՚-ը կարևոր դեր է խաղում աղիքային միկրոֆլորայի կարգավորման գործում։ Կաթնամթերքում պարունակվող կաթնաթթվային բակտերիաներն օժտված են հակաօքսիդանտային հատկությամբ և հակամանրէային բարձր ակտիվությամբ՝ լայն սպեկտրի ախտածին և պայմանական ախտածին միկրոֆլորայի ներկայացուցիչների նկատմամբ. այն վերականգնում է աղիների նորմալ միկրոֆլորան։
Ա. Իսրայելյանը նաև տեղեկացրել է, որ արտադրանքը շուտով հասանելի կլինի սպառողներին։
Վեհանուշ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ