ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐԸ ՄԵԿՆԱՐԿԱՅԻՆ ՓՈՒԼՈՒՄ ԵՆ

 -Սահմանադրական բարեփոխումները, որոնց առնչությամբ երկար ժամանակ հստակ դիրքորոշում չկար, միանգամից մտան քաղաքական օրակարգ. ինչո՞ւ, ինչպե՞ս և ի՞նչ նպատակներոով են իրականացվելու այդ բարեփոխումները:                                                                                                                                       

-Սահմանադրական բարեփոխումներն օրակարգ են մտել խորհրդարանական և արտախորհրդարանական քաղաքական  բոլոր ուժերի միջոցով: Նրանք համապատասխան մասնագիտական հանձնաժողով ձևավորելու խնդրանքով դիմել են հանրապետության Նախագահին: Իհարկե, այս հարցին ավելի կոնկրետ պատասխան կարող են տալ քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչները: Կարող եմ միայն ասել, որ, նրանց կարծիքով, երկրում  նման բարեփոխումների անհրաժեշտություն կա:                                                                                                                                          

- Անհրաժեշտություն կա, որովհետև ՀՀ-ում արդեն այդ գործընթացն ավարտական փուլո՞ւմ է, և օրախնդիր է  երկու հայկական պետությունների քաղաքական համակարգերը նույնականացնելու հա՞րցը:                                                                                                                                                             

-Ոչ միայն, քանի որ այդ մասին խոսակցությունները մեզ մոտ շրջանառվում էին անգամ մինչև Հայաստանում նման գործընթացը ծավալվելը:                                                                                                               

- Ըստ Ձեզ, որքանո՞վ են մեր պետության համար անհրաժեշտ նման բարեփոխումները: Ի՞նչ փուլում է այդ գործընթացն այսօր:                                                                                                                                        

-Սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացը սկզբնական փուլում է: Պետք է մշակվի հայեցակարգ, որը մայիսի սկզբին ներկայացվելու է  հանրապետության Նախագահին: Նախագահի` փաստաթղթին տված դրական գնահատականի դեպքում կսկսվեն աշխատանքները բուն նախագծի մշակման ուղղությամբ: Նախագիծը պետք է պատրաստ լինի մինչև ընթացիկ տարվա սեպտեմբերի 10-ը: Դրանից հետո կհետևի հանրային քննարկումների փուլը: Նշեմ, որ նույնիսկ մինչև նախագծի պատրաստ լինելը բարեփոխումները նախաձեռնած քաղաքական ուժերը հնարավորություն կունենան ստեղծել մասնագիտական փոքրիկ խմբեր, որոնք առաջարկություններ կներկայացնեն մասնագիտական հանձնաժողովին: Մի խոսքով, լինելու են հասարակական բավականին ակտիվ քննարկումներ: Սակայն կարող է լինել իրադարձությունների բոլորովին այլ ընթացք և սկսված գործընթացին չհետևի հանրաքվեի փուլը:  Դա կարող է անել Նախագահը` հայեցակարգին իր բացասական պատասխանով, հնարավոր է`  մերժվի նաև բարեփոխումների նախագիծը, և  գործընթացն ընդհատվի սեպտեմբերին: Ցանկացած ընթացքի դեպքում  ժողովուրդն է ընտրելու, թե մենք ինչ ճանապարհով պետք է առաջ շարժվենք, իր վերաբերմունքով հաստատելու կամ մերժելու առաջարկվող բարեփոխումները: Իշխանություններն ամեն կերպ սահմանադրական բարեփոխումներ անցկացնելու նպատակ չեն հետապնդում:                                                                                                                                                         

- Փաստորեն քաղաքական այդ ուժերը ներգրավված չեն հանձաժողովում:                                                   

- Ոչ: Մասնագիտական հանձնաժողովում ներկայացված են իշխանության երեք` օրենսդիր, գործադիր, դատական թևերի ներկայացուցիչները:                                                                                                                 

-Դեռ վա՞ղ է խոսել նախատեսվող բարեփոխումների բովանդակության, առանձնահատկությունների և հանրությանն ամենից շատ հետաքրքրող` կառավարման մոդելի փոփոխության մասին:                                                                                                                                                

-Վաղ է խոսել այն պարզ պատճառով, որ դեռևս փաստաթղթի որևէ տարբերակ չկա, որի շուրջ կարելի է քննարկումներ ծավալել: Պարզ ու անվիճարկելի է հետևյալը. ցանկացած փոփոխության դեպքում կպահպանվեն արցախյան պետականության կարևորագույն հիմնասյուները` ժողովրդավարությունը, ազատ անկախ կարգավիճակը, սոցիալական պետության գաղափարը, շուկայական տնտեսությունն ու Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնությունը:                                                                                                                      

-  Երբ Հայաստանում դեռևս մեկնարկային փուլում էին  այդ նույն բարեփոխումները, գործընթացը նախաձեռնած ուժերը  հայտարարում էին, որ բարեփոխումների միջոցով կլուծվեն բազմակարծության, քաղաքական համակարգի հանդեպ հանրային վստահության ամրապնդման, կառավարության՝ Ազգային ժողովին հաշվետու լինելու եւ  այլ խնդիրներ։ Կարելի՞ է նույն փաստարկները բերել մեր պարագայում:                                                                                                                                                         

-Հարցի շուրջ օրերս  հանրապետության Նախագահի մոտ հրավիրված խորհրդակցության ընթացքում Նախագահ Սահակյանն իր հիմնական դիտարկումներն է հնչեցրել գործընթացի վերաբերյալ` նշելով, որ ցանկացած փոփոխություն իրականացնելիս հարկավոր է ելնել երկրի անվտանգության, ժողովրդավարության և հասարակական համախմբման անհրաժեշտությունից, և դրանց հիմքում պետք է  լինեն ժողովրդավարության և իրավունքի գերակայության հետագա ամրապնդումը, իշխանության թևերի հավասարակշռումն ու պետական կառավարման արդյունավետության բարձրացումը: Այս հիմնական գաղափարներն են գերակայում այսօր: Մենք այս պահին չենք կարող կանխատեսել, թե ինչ մոդել է ընդունվելու` խորհդարանակա՞ն, կիսանախագահակա՞ն, թե՞ նախագահական համակարգն էլ ավելի է ամրապնդվելու: Այս մասին ճիշտ կլինի խոսել տարբերակներ ունենալու դեպքում միայն:                                                                                                                                           

-Որպես ԼՂՀ քաղաքացի, Ձեզ համար ո՞ր տարբերակն է առավել ընդունելի և ճիշտ մեր հանրապետության համար:                                                                                                                             

- Ինձ համար ընդունելի  է ցանկացած տարբերակ, որը չի թուլացնի, հակառակը, էլ ավելի կամրապնդի մեր պետությունը: Անկասկած, նոր համակարգը պետք է ավելի արդյունավետ լինի: Իրականացվելիք սահմանադրական բարեփոխումները հերթական քայլն են հանրապետությունում մարդու իրավունքների և ազատությունների, ժողովրդավարության հաստատման և իրավական պետության կառուցման շարունակվող գործընթացում:  

Նունե ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ