ԶԲՈՍԱՇՐՋԱՅԻՆ ՏՈՒՐԻԶՄԻ ՀԱՎԱՔ-ՄՐՑԱՇԱՐ՝ ՆՎԻՐՎԱԾ ՄԱՅԻՍՅԱՆ ԵՌԱՏՈՆԻՆ
Զարինե ՄԱՅԻԼՅԱՆ
Ձևավորված ավանդույթի համաձայն` Ստեփանակերտի մանկապատանեկան մարզադպրոցը Մայիսյան եռատոնի նախօրեին կազմակերպեց զբոսաշրջային 9-րդ բաց առաջնությունը։ Արդեն 5-րդ տարին է, ինչ արցախյան թիմերի հետ հավաք-մրցաշարին մասնակցում են նաև Հայաստանի մանկապատանեկան հանրապետական կենտրոնի խմբերը։ Ընդհանուր առմամբ, ՙԿարկառ՚ մարզազբոսաշրջային բազայում մայիսի 3-6-ը կայացած առաջնությանը մասնակցել են ԱՀ-ից և ՀՀ-ից 4-ական թիմեր` 110 տուրիստ։
Մանկապատանեկան մարզադպրոցի տնօրեն Էմիլս Հովհաննիսյանի պարզաբանմամբ՝ ծրագիրը նպատակ ունի զարգացնել մեր հանրապետությունում մանկապատանեկան տուրիզմը, այն դարձնել մասսայական, կատարելագործել մարզիկների սպորտային տեխնիկայի վարպետության մակարդակը, ինչպես նաև պատանիների և երիտասարդների շրջանում սերմանել հայրենասիրություն, քարոզել առողջ ապրելակերպ։ Մրցումների ընդհանուր ղեկավարությունը ստանձնել է Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի մանկապատանեկան մարզադպրոցի կողմից ստեղծված շտաբը, իսկ ընդհանուր դատավարական խումբը ձևավորվել է տուրիզմի վետերաններից։ Քանի որ Արցախյան պատերազմին մասնակցել են սպորտային տուրիզմով զբաղվող մեր հայրենակիցները, ուստի մարզադպրոցը հենց Եռատոնի նախօրեին է կազմակերպում նման առաջնություն, մեկ անգամ ևս հիշելով Գոյամարտի մասնակիցների պայքարը, նրանց ներդրումը և հենց դատավարական խմբի կազմում ընդգրկելով Շուշիի ազատագրմանը մասնակցած տուրիզմի վետերաններին։
Առաջնության վետերան-մրցավարների պարզաբանմամբ՝ ժամանակին իրենք ևս անցել են զբոսաշրջային տեխնիկայի բոլոր այդ և մյուս՝ ավելի բարդ փուլերով, ինչն էլ կոփել է նրանց. հատկապես Արցախյան պատերազմի ժամանակ այդ փորձն ու որոշ գիտելիքներ օգտագործել են և կարողացել կողմնորոշվել դժվարին տեղանքներում ու իրավիճակներում` հաղթահարելով խոչընդոտները։ Փաստորեն, սպորտային տուրիզմով զբաղվող պատանիները դառնում են պատրաստի հետախույզներ, հայրենասերներ, բնապահպաններ։ ՙՏարեցտարի աճում է մասնակից թիմերի թիվը և դրան զուգահեռ կատարելագործվում նրանց որակական հմտությունները։ Իսկ ներկայիս եղանակային անբարենպաստ պայմանները խոչընդոտ չեն հանդիսանում առաջնության անցկացման համար, քանի որ տուրիստը յուրաքանչյուր իրավիճակում ու պայմանում պետք է կարողանա գործադրել իր ունակությունները և հաղթահարել ծագած խոչընդոտները՚,-նշեց Է. Հովհաննիսյանը։ Առաջնության ծրագրի համաձայն, թիմերը ներկայացրել և տեղում ցուցաբերել են զբոսաշրջային տեխնիկայի հմտություններ՝ վրանի քանդում, գերանով անցում ճահճի և գետի վրայով, առկա բարձունքների և խոչընդոտների հաղթահարում, կախովի անցում, վրանի տեղադրում։ Բացի զբոսաշրջային տեխնիկայի մրցաշարից, յուրաքանչյուր թիմից 2 մարզիկ մասնակցեց խոհարարների, 1-ը՝ տեղագրության մրցույթներին։ Թեժ մրցապայքարում զբոսաշրջային տեխնիկայի մրցաշարում հաղթող է ճանաչվել բոլոր փուլերում նվազագույն ժամանակում խոչընդոտներ հաղթահարած Ստեփանակերտի ՙՍերպանտին՚ թիմը (մարզիչ` Գագիկ Աղաջանյան). 2-րդ և 3-րդ մրցանակային տեղերը կրկին զբաղեցրել են Ստեփանակերտի մանկապատանեկան մարզադպրոցի սպորտային տուրիզմի բաժնի ՙԿազբեկ՚ և ՙՄռավ՚ թիմերը (մարզիչ` Մարիետա Թումասյան)։ Տեղագրության մրցույթում 1-ին տեղը նվաճել է ԱՀ ՙՄռավ՚-ից թիմից Ջուլիետա Բաբայանը, 2-րդը՝ ՙՔիրս՚ Արտյոմ Հայրապետյանը և 3-րդ տեղը զբաղեցրել է ՀՀ ՙԴիլիջան՚ թիմի ներկայացուցիչ Նարեկ Ասատրյանը։ Խոհարարական մրցույթում մրցանակային տեղեր գրավել են ՙՄռավ՚, ՙՎայք՚, ՙՔիրս՚ թիմերի անդամները։ Առաջին հորիզոնականը նվաճած թիմն արժանացել է գավաթի, իսկ մասնակիցները` մեդալների և պատվոգրերի։ Պարգևատրվել են նաև մրցանակային մյուս տեղեր զբաղեցրած թիմերը։
Այս տարի ՀՀ-ից ներկայացել են Երևանի, Սևանի, Դիլիջանի և Վայքի թիմերը։ ՀՀ մանկապատանեկան հանրապետական կենտրոնի տնօրենի տեղակալ Գոհար Ալեքսանյանն արդեն 5-րդ անգամ է սաների հետ այցելում Արցախ։ Նրա խոսքով՝ համագործակցության արդյունքում արցախցի երեխաներն իրենց հերթին մասնակցում են ՀՀ-ում օգոստոս ամսին կազմակերպվող զբոսաշրջային առաջնությանը։ Բացի սպորտային մասից, ծրագրի շրջանակներում կազմակերպվում են ճանաչողական այցեր դեպի ՀՀ և ԱՀ պատմամշակութային տեսարժան վայրեր։ ՙՄեր սաները մեծ հաճույքով են մասնակցում նշյալ առաջնությանը, ինչը նպաստում է երեխաների ոչ միայն սպորտային տուրիզմի հմտությունների կատարելագործմանը, այլև նոր ընկերների, նոր հարաբերությունների, նոր գիտելիքների ձեռքբերմանը։ Մենք բոլորս տպավորված ենք Է. Հովհաննիսյանի կազմակերպչական ձիրքով և, ընդհանրապես, արցախահայության ընդունելությունից, վերաբերմունքից՚,-հավելեց Գ. Ալեքսանյանը։ Իր հերթին Ստեփանակերտի մանկապատանեկան մարզադպրոցի մարզիչ Մարիետա Թումասյանը նշեց, որ ամեն շաբաթ արցախցի թիմերը պարապել են ՙԿարկառում՚ և առաջնությանը հանդես եկել բարձր պատրաստվածությամբ՝ զբաղեցնելով մրցանակային տեղեր։ Ուժեղագույն թիմերը կմասնակցեն ՀՀ-ում ամռանը կայանալիք զբոսաշրջային առաջնությանը: