Օ­ՊԵ­ՐԱ­ՏԻՎ - ՀԵ­ՏԱ­ԽՈՒ­ԶԱ­ԿԱՆ ԳՈՐ­ԾՈՒ­ՆԵՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ ԿԿԱՐ­ԳԱ­ՎՈՐ­ՎԻ Օ­ՐԵՆ­ՔՈՎ

Ցան­կա­ցած երևույթ կամ գոր­ծո­ղու­թյուն, իր ան­ցյա­լի ար­մատ­նե­րուվ և ներ­կա­յի ար­տա­ցոլ­մամբ, նա­յում է ա­պա­գա­յին։
Օ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյու­նը (կր­ճատ՝ ՕՀԳ) հան­ցա­վո­րու­թյան դեմ պայ­քա­րի ո­լոր­տի գոր­ծու­նեու­թյան հնա­գույն տե­սակ­նե­րից մեկն է, այն երկ­րագն­դի վրա ծա­գել է ՙբա­նա­կան մար­դու՚ երևան գա­լու հետ միա­ժա­մա­նակ։ Ա­սել է թե՝ ՕՀԳ - ն այն­քան հին է, որ­քան մարդ­կա­յին ցե­ղի գո­յու­թյու­նը։ Այդ հա­մա­տեքս­տում հա­մար­ձա­կո­րեն կա­րե­լի է պն­դել, որ ՕՀԳ-ի հիմ­քե­րը դր­վել են դեռևս նախ­նա­դա­րյան-հա­մայ­նա­կան հա­սա­րա­կար­գում։ Պատ­մու­թյու­նը վկա­յում է, որ նա­խա­մար­դը, վայ­րի գա­զա­նի որ­սը դյու­րին դարձ­նե­լու նպա­տա­կով, ծպտ­վում, քո­ղարկ­վում էր իր իսկ կող­մից որ­սած գա­զա­նի մոր­թու մեջ և դա­րա­նա­կալ վի­ճա­կում հետևում որ­սի շար­ժին։ Նա­խա­մար­դու այդ ա­րար­քի ՙդի­տար­կու­մը՚ կա­րե­լի է ներ­կա­յիս ՕՀԳ-ի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րից մե­կը հա­մա­րել։ Եվ այդ գոր­ծո­ղու­թյու­նը նա­խա­մար­դը կա­տա­րել է մարդ­կա­յին ցե­ղի կե­ցու­թյան տևա­կա­նու­թյունն ա­պա­հո­վե­լու նպա­տա­կով։ Ան­վի­ճե­լի է, որ հան­ցա­վո­րու­թյու­նը, որ­պես սո­ցիա­լա­կան երևույթ, մարդ­կանց սո­ցիա­լա­կան ընդ­հան­րու­թյան ան­բա­ժան մասն է կազ­մել նաև մարդ­կա­յին ցե­ղի ա­վե­լի վաղ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում։ Ի­հար­կե, հա­զա­րա­մյակ­նե­րի ըն­թաց­քում մարդ­կու­թյան զար­գաց­ման հետ մեկ­տեղ փոխ­վել են նաև ՕՀԳ-ի ձևե­րը, մե­թոդ­նե­րը և օգ­տա­գործ­ման մի­ջոց­նե­րը, սա­կայն պահ­պան­վել է նրա բուն էու­թյու­նը՝ այս կամ այն կեն­սա­կան նպա­տա­կին հաս­նե­լու առն­չու­թյամբ ծած­կել, սքո­ղել գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը։

Պատ­մու­թյա­նը հայտ­նի են դեպ­քեր, երբ Մա­կե­դո­նա­ցին, Հան­նի­բա­լը, Տիգ­րան Մե­ծը, Չին­գիզ խա­նը և այ­լոք ճա­կա­տա­մար­տե­րը, պա­տե­րազմ­նե­րը շա­հել են հմուտ հե­տա­խու­զու­թյան շնոր­հիվ։ Ա­մեն դեպ­քում, պատ­մու­թյան զար­գաց­ման ո­րո­շա­կի փու­լում տե­ղի է ու­նե­ցել հե­տա­խու­զու­թյան գոր­ծա­ռույթ­նե­րի երկ­փեղ­կում, ո­րի ար­դյուն­քում ար­տա­քին հե­տա­խու­զու­թյունն ա­պա­հո­վել է պե­տու­թյան անվ­տան­գու­թյունն ար­տա­քին մի­ջամ­տու­թյու­նից, իսկ ներ­քի­նը այ­սինքն` ՕՀԳ-ն, պայ­քար է մղել հան­ցա­վո­րու­թյան և այն ան­ձանց չե­զո­քաց­ման դեմ, ո­րոնք կանգ­նել են հայ­րե­նի­քին դա­վա­ճա­նե­լու ճա­նա­պար­հին՝ ի­րենց գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րով վնաս հասց­նե­լով պե­տա­կան և հա­սա­րա­կա­կան շա­հե­րին։
Ինչ­պես քրեա­դա­տա­վա­րա­կան գոր­ծու­նեու­թյու­նը, այն­պես էլ ՕՀԳ-ն, պե­տաի­րա­վա­կան բնույթ են կրում։ Սա­կայն պե­տաի­րա­վա­կան գոր­ծու­նեու­թյան այդ եր­կու տե­սակ­ներն ի­րա­կա­նաց­վում են տար­բեր ի­րա­վա­կան ռե­ժիմ­նե­րով և էա­կա­նո­րեն տար­բեր­վում են մի­մյան­ցից։ ՕՀԳ-ն հա­տուկ մի­ջոց­նե­րի և մե­թոդ­նե­րի հա­մա­կարգ է, ո­րի ա­ռա­քե­լու­թյունն ինչ­պես բա­ցա­հայտ, այն­պես էլ գաղտ­նի մի­ջոց­նե­րով հան­ցա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի և դրանք կա­տա­րած ան­ձանց բա­ցա­հայ­տումն է։ Այդ ա­ռու­մով վեր­ջինս կոչ­ված է լու­ծել այն­պի­սի խն­դիր­ներ, որ­պի­սիք չեն կա­րող լուծ­վել այդ գոր­ծու­նեու­թյու­նից դուրս այլ ի­րա­վա­կան մի­ջոց­նե­րով և մե­թոդ­նե­րով ։
Ի­րա­վա­պահ գոր­ծու­նեու­թյան այս տե­սա­կը հայ ի­րա­կա­նու­թյան մեջ ա­ռա­ջին ան­գամ օ­րեն­սդ­րա­կան կար­գա­վոր­ման են­թարկ­վեց 2007թ. հոկ­տեմ­բե­րի 22-ին՝ ՀՀ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ըն­դու­նած՝ ՙՕ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին՚ օ­րեն­քով։ Ար­ցա­խում նույ­նան­ման օ­րեն­քի ըն­դու­նու­մը վա­ղուց անհ­րա­ժեշտ էր, քա­նի որ 2008թ. դեկ­տեմ­բե­րի 17-ին Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ըն­դու­նած՝ ԼՂՀ քրեա­կան դա­տա­վա­րու­թյան օ­րենս­գր­քի (այ­սու­հետ՝ Օ­րենս­գիրք) մի շարք հոդ­ված­ներ հղում են կա­տա­րում ԼՂՀ-ում դեռևս գո­յու­թյուն չու­նե­ցող ՙՕ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին՚ օ­րեն­քին։ Այդ այն դեպ­քում, երբ Օ­րենս­գր­քի մի շարք ինս­տի­տուտ­նե­րի գոր­ծըն­թա­ցը պայ­մա­նա­վոր­ված էր այդ չըն­դուն­ված օ­րեն­քով։ Այս­պես, Օ­րենս­գր­քի 292-րդ հոդ­վա­ծը, թվար­կե­լով քա­ղա­քա­ցի­նե­րի գաղտ­նիու­թյան ի­րա­վուն­քի սահ­մա­նա­փակ­ման հետ կապ­ված ՕՀԳ-նե­րը (նա­մա­կագ­րու­թյան, հե­ռա­խո­սա­յին խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի, փոս­տա­յին, հե­ռագ­րա­կան և այլ հա­ղոր­դում­նե­րի գաղտ­նիու­թյուն), միա­ժա­մա­նակ նշում է, որ դա­տա­րա­նի ո­րոշ­ման հի­ման վրա ի­րա­կա­նաց­վող օ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի (այ­սու­հետ՝ ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­ներ) տե­սակ­նե­րը սահ­ման­վում են ՙՕ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին՚ ԼՂՀ օ­րեն­քով։ Փաս­տո­րեն Օ­րենս­գր­քում ՕՀԳ-ի մա­սին օ­րեն­քի ան­վա­նու­մը կար, բայց ի­րա­կա­նում օ­րեն­քը չկար։ Ինչևէ: Վեր­ջա­պես ԱՀ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը 2019թ. մար­տի 27-ին ըն­դու­նեց ՙՕ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին՚ ԱՀ օ­րեն­քը, ո­րը հան­րա­պե­տու­թյան Նա­խա­գա­հի կող­մից ստո­րագր­վել և ապ­րի­լի 15-ին մտել է ու­ժի մեջ։ Թեև ինչ-որ ի­մաս­տով օ­րեն­քի ըն­դու­նումն ու­շա­ցու­մով կյան­քի ի­րա­վունք ստա­ցավ, բայց դա ա­ռաջ­նա­հերթ անհ­րա­ժեշ­տու­թյան ի­րա­վա­կան փաս­տա­թուղթ է հան­դի­սա­նում։
ՕՀԳ-ի մա­սին օ­րեն­քի ի­րա­վա­կան հիմքն ու նրա կար­գա­վո­րում­ներն օ­րեն­սդ­րո­րեն ամ­րագր­ված են օ­րեն­քի երկ­րորդ հոդ­վա­ծում։ Սահ­մա­նադ­րա-ի­րա­վա­կան հար­թու­թյու­նում այն սահ­մա­նադ­րա-ի­րա­վա­կան նոր­մե­րի հա­մակ­ցու­թյուն է, ո­րը վե­րա­բե­րում է հան­ցա­վոր ոտ­նձ­գու­թյուն­նե­րից ան­ձի, հա­սա­րա­կու­թյան և պե­տու­թյան օ­րի­նա­կան ի­րա­վունք­նե­րի ու շա­հե­րի պաշտ­պա­նու­թյա­նը։ Մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վա­կան հար­թու­թյու­նում մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վուն­քի հա­մընդ­հա­նուր նոր­մե­րը, սկզ­բունք­նե­րը և ԱՀ վա­վե­րաց­րած մի­ջազ­գա­յին պայ­մա­նագ­րերն են։ Օ­րեն­սդ­րա­կան հար­թու­թյու­նում դրանք այն բո­լոր ինս­տի­տուտ­նե­րը և նոր­մերն են, ո­րոնք ամ­րագր­ված են ԼՂՀ քրեա­կան դա­տա­վա­րու­թյան օ­րենս­գր­քով, ՙՕ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին՚, ՙԱզ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան մար­մին­նե­րի մա­սին՚, ՙԴա­տա­խա­զու­թյան մա­սին՚, ՙՈս­տի­կա­նու­թյան մա­սին՚ և ՙՀար­կա­յին ծա­ռա­յու­թյան մա­սին՚ ԼՂՀ օ­րենք­նե­րով։

ՕՀԳ հաս­կա­ցու­թյան օ­րեն­սդ­րա­կան սահ­մա­նու­մը տր­ված է օ­րեն­քի 3-րդ հոդ­վա­ծով, ո­րի հա­մա­ձայն՝ ՕՀԳ-ն մար­դու և քա­ղա­քա­ցու ի­րա­վունք­ներն ու ա­զա­տու­թյուն­նե­րը, պե­տա­կան և հա­սա­րա­կա­կան անվ­տան­գու­թյու­նը հա­կաի­րա­վա­կան ոտ­նձ­գու­թյուն­նե­րից պաշտ­պա­նե­լու նպա­տա­կով օ­րեն­քով նա­խա­տես­ված ՕՀԳ ի­րա­կա­նաց­նող մար­մին­նե­րի կող­մից ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի անց­կա­ցումն է։ ՕՀԳ-ի մա­սին օ­րեն­քի 14-րդ հոդ­վա­ծով ամ­րագր­ված է 17 մի­ջո­ցա­ռում՝ 1) օ­պե­րա­տիվ հար­ցում, 2) օ­պե­րա­տիվ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի ձեռք­բե­րում, 3) հա­մե­մա­տա­կան հե­տա­զո­տում­նե­րի նմուշ­նե­րի հա­վա­քում, 4) հս­կիչ գնում, 5) վե­րահս­կե­լի մա­տա­կա­րա­րում և գնում, 6) ի­րե­րի և փաս­տաթղ­թե­րի հե­տա­զո­տում, 7) ար­տա­քին դի­տում, 8) ներ­քին դի­տում, 9) ան­ձի նույ­նա­ցում, 10) շեն­քե­րի, շի­նու­թյուն­նե­րի, կա­ռույց­նե­րի, տե­ղան­քի և տրանս­պոր­տա­յին հե­տա­զո­տում, 11) նա­մա­կագ­րու­թյան, փոս­տա­յին, հե­ռագ­րա­կան և այլ հա­ղոր­դում­նե­րի վե­րահս­կում, 12) հե­ռա­խո­սա­յին խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի վե­րահս­կում, 13) օ­պե­րա­տիվ ներդ­րում, 14) օ­պե­րա­տիվ փոր­ձա­րա­րու­թյուն, 15) ֆի­նան­սա­կան տվյալ­նե­րի մատ­չե­լիու­թյան ա­պա­հո­վում և ֆի­նան­սա­կան գոր­ծարք­նե­րի գաղտ­նի վե­րահս­կում, 16) կա­շառք ստա­նա­լու կամ կա­շառք տա­լու նմա­նա­կում, 17) հա­մա­կարգ­չա­յին տե­ղե­կատ­վու­թյան ստա­ցում։
Ի­րենց վե­րա­պահ­ված լիա­զո­րու­թյուն­նե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում ՕՀԳ ի­րա­կա­նաց­նե­լու ի­րա­վունք ու­նեն ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան ծա­ռա­յու­թյու­նը, ոս­տի­կա­նու­թյու­նը և հար­կա­յին մար­մին­նե­րը։ ՕՀ գոր­ծու­նեու­թյուն ի­րա­կա­նաց­նող յու­րա­քան­չյուր սու­բյեկտ, կախ­ված իր գե­րա­տես­չա­կան ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րից և գոր­ծա­ռույթ­նե­րի ներ­գե­րա­տես­չա­կան բա­ժա­նու­մից, ու­նի իր լիա­զո­րու­թյուն­նե­րի շր­ջա­նա­կը։
Հարկ է նշել, որ ներ­քին դի­տում, նա­մա­կագ­րու­թյան, փոս­տա­յին, հե­ռագ­րա­կան և այլ հա­ղոր­դում­նե­րի վե­րահս­կում, ֆի­նան­սա­կան տվյալ­նե­րի մատ­չե­լիու­թյան ա­պա­հո­վում և ֆի­նան­սա­կան գոր­ծարք­նե­րի գաղտ­նի վե­րահս­կում, հա­մա­կարգ­չա­յին տե­ղե­կատ­վու­թյան ստա­ցում ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը կա­րե­լի է անց­կաց­նել միայն այն դեպ­քե­րում, երբ ան­ձը, ում նկատ­մամբ պետք է դրանք անց­կաց­վեն, կաս­կած­վում է ծանր և ա­ռանձ­նա­պես ծանր հան­ցա­գոր­ծու­թյան կա­տար­ման մեջ, և ե­թե կան հիմ­նա­վոր ա­պա­ցույց­ներ, որ այլ ե­ղա­նա­կով ՕՀ մի­ջո­ցա­ռումն անց­կաց­վող մարմ­նի կող­մից օ­րեն­քով իր վրա դր­ված խն­դիր­նե­րի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ տե­ղե­կատ­վու­թյան ձեռք­բե­րումն անհ­նա­րին է ։
Այն դեպ­քե­րում, երբ ՕՀ մի­ջո­ցառ­ման անց­կաց­ման հա­պա­ղու­մը կա­րող է հան­գեց­նել ա­հա­բեկ­չու­թյան կա­տար­ման, կամ հնա­րա­վոր են ԱՀ պե­տա­կան, ռազ­մա­կան կամ բնա­պահ­պա­նա­կան անվ­տան­գու­թյանն սպառ­նա­ցող ի­րա­դար­ձու­թյուն­ներ կամ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ, ա­պա թույ­լատր­վում է նման մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի անց­կա­ցու­մը՝ այդ մա­սին 6 ժամ­վա ըն­թաց­քում տե­ղյակ պա­հե­լով օ­պե­րա­տիվ ստո­րա­բա­ժան­ման ղե­կա­վա­րին ։

ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի ի­րա­կա­նաց­ման նկատ­մամբ ան­մի­ջա­կան վե­րահս­կո­ղու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նում է այդ մի­ջո­ցա­ռում­ներն անց­կաց­նե­լու մա­սին ո­րո­շում կա­յաց­րած պաշ­տո­նա­տար ան­ձը, ով ան­մի­ջա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն է կրում ՕՀԳ-ի ի­րա­կա­նաց­ման օ­րի­նա­կա­նու­թյան հա­մար։ Նա­խաքն­նու­թյան և հե­տաքն­նու­թյան նկատ­մամբ դա­տա­վա­րա­կան ղե­կա­վա­րում ի­րա­կա­նաց­նե­լիս դա­տա­խա­զը հս­կո­ղու­թյուն է ի­րա­կա­նաց­նում ՕՀԳ-ի օ­րի­նա­կա­նու­թյան նկատ­մամբ՝ օ­րեն­քով ի­րեն վե­րա­պահ­ված լիա­զո­րու­թյուն­նե­րի սահ­ման­նե­րում։ Դա­տա­խա­զի կող­մից հս­կո­ղու­թյան են­թա­կա չեն ՕՀԳ-ի կազ­մա­կերպ­ման և ի­րա­կա­նաց­ման ե­ղա­նակ­նե­րը ։
Ար­ցա­խի Սահ­մա­նադ­րու­թյան 3-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն՝ մար­դը բարձ­րա­գույն ար­ժեք է։ Մար­դու և քա­ղա­քա­ցու հիմ­նա­րար ի­րա­վունք­նե­րի և ա­զա­տու­թյուն­նե­րի հար­գումն ու պաշտ­պա­նու­թյու­նը հան­րա­յին իշ­խա­նու­թյան պար­տա­կա­նու­թյուն­ներն են։ Սահ­մա­նադ­րա-ի­րա­վա­կան այս նոր­մե­րի հա­մա­տեքս­տում ՕՀԳ-ի մա­սին օ­րեն­քը յու­րա­քան­չյուր քա­ղա­քա­ցու ի­րա­վունք է վե­րա­պա­հում իր նկատ­մամբ քրեա­կան գոր­ծի հա­րու­ցու­մը մերժ­վե­լուց կամ հա­րուց­ված քրեա­կան գոր­ծի վա­րույ­թը կարճ­վե­լուց՝ հան­ցա­գոր­ծու­թյան դեպ­քի բա­ցա­կա­յու­թյան կամ ա­րար­քի կա­տար­ման մեջ հան­ցա­կազ­մի բա­ցա­կա­յու­թյան պատ­ճա­ռով, կամ` պատ­ճառ­ված վնա­սը քրեա­կան օ­րեն­քով օ­րի­նա­չափ հա­մար­վե­լուց կամ իր նկատ­մամբ ար­դա­րաց­ման դա­տավ­ճիռ կա­յաց­վե­լուց հե­տո՝ ե­ռամ­սյա ժամ­կե­տում ՕՀԳ ի­րա­կա­նաց­նող մար­մին­նե­րից պա­հան­ջե­լու իր նկատ­մամբ ի­րա­կա­նաց­ված ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի հետևան­քով ստաց­ված նյու­թե­րը և փաս­տաթղ­թե­րը։ Նշ­ված նյու­թե­րը և փաս­տաթղ­թե­րը տրա­մադ­րե­լը մերժ­վում են, ե­թե առ­կա է պե­տա­կան կամ ծա­ռա­յո­ղա­կան գաղտ­նի­քի հրա­պա­րակ­ման վտանգ, կամ երբ դրա­նով կա­րող են բա­ցա­հատ­վել ՕՀԳ ի­րա­կա­նաց­նող մար­մին­նե­րի հաս­տի­քա­յին գաղտ­նի աշ­խա­տա­կից­նե­րը և այդ մար­մին­նե­րի հետ գաղտ­նի հի­մունք­նե­րով հա­մա­գոր­ծակ­ցող կամ հա­մա­գոր­ծակց­ված ան­ձինք։
Ներ­կա պայ­ման­նե­րում միայն բա­ցա­հայտ մե­թոդ­նե­րով հան­ցա­վո­րու­թյան դեմ պայ­քա­րը դժ­վար է, և այդ ա­ռու­մով, հան­ցա­վո­րու­թյան դեմ պայ­քա­րի այլ պե­տաի­րա­վա­կան ձևե­րի (քրեաի­րա­վա­կան, քրեա­դա­տա­վա­րա­կան, վար­չաի­րա­վա­կան) կող­քին ՕՀ մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը հա­տուկ նշա­նա­կու­թյուն են ստա­նում։ Գաղտ­նիք չէ, որ մեր հան­րա­պե­տու­թյան զար­գաց­ման ներ­կա փու­լում հան­ցա­վո­րու­թյու­նը և կո­ռուպ­ցիան ի­րա­կան վտանգ են ներ­կա­յաց­նում ա­ռա­վել կարևոր սո­ցիա­լա­կան ար­ժեք­նե­րին և երկ­րի ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյա­նը։ Հան­ցա­վո­րու­թյա­նը հա­կազ­դե­լու կարևոր մի­ջոց ե­ղել և մնում է ՕՀԳ-ն, ո­րի ար­դյու­նա­վե­տու­թյունն ան­մի­ջա­պես կախ­վա­ծու­թյան մեջ է գտն­վում նրա նոր­մա­տիվ-ի­րա­վա­կան կար­գա­վոր­ման ո­րա­կից։
Այս­պի­սով, ՕՀԳ-ի մա­սին օ­րեն­քը հնա­րա­վո­րու­թյուն կտա օ­րեն­սդ­րա­կան մա­կար­դա­կով ձևա­վո­րել ԱՀ օ­պե­րա­տիվ-հե­տա­խու­զա­կան օ­րեն­սդ­րու­թյու­նը, ճա­նա­չել հան­ցա­վո­րու­թյա­նը հա­կազ­դե­լու գաղտ­նի ձևե­րի, մի­ջոց­նե­րի և մե­թոդ­նե­րի լե­գի­տի­մու­թյու­նը: ՕՀԳ-ն պե­տաի­րա­վա­կան գոր­ծու­նեու­թյան լիար­ժեք կար­գա­վի­ճակ կս­տա­նա, այդ ո­լոր­տում կու­ժե­ղաց­վի մար­դու և քա­ղա­քա­ցու ի­րա­վունք­նե­րի և ա­զա­տու­թյուն­նե­րի պահ­պան­ման նշա­նա­կու­թյու­նը, կվե­րաց­վի ՕՀԳ -ի ի­րա­կա­նաց­ման մե­նաշ­նոր­հը, դրա կա­տար­ման դա­տա­կան ու գե­րա­տես­չա­կան վե­րահս­կո­ղու­թյու­նը և դա­տա­խա­զա­կան հս­կո­ղու­թյու­նը կեն­թարկ­վեն ա­վե­լի հս­տակ ի­րա­վա­կան կար­գա­վոր­ման։