ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ 15-ԱՄՅԱԿԸ՝ ԿԱՐԵՎՈՐ ՀԱՆԳՐՎԱՆ
Լաուրա ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
ԱՀ արհմիությունների ֆեդերացիայի 4-րդ համագումարում
Արցախի Հանրապետության արհեստակցական միությունների ֆեդերացիան (ԱՀ ԱՄՖ) 15 տարեկան է։ Կառույցի՝ անցած տարեվերջին տեղի ունեցած 4-րդ համագումարն առիթ էր օրակարգային հարցերից զատ խոսելու ֆեդերացիայի մեկուկես տասնյակ տարվա գործունեության, ինչպես նաև՝ արհմութենական աշխատողի մասնագիտական օրվա մասին, որը նշվում է ամեն տարի դեկտեմբերի վերջին։ Համագումարին մասնակցում էին ԱՄՖ-ի կազմում ընդգրկված ճյուղային հանրապետական միությունները, քաղ(շրջ)արհմիություններն ու արհեստակցական մի շարք կազմակերպություններ ներկայացնող պատվիրակներ։
Միջոցառման մասնակիցները նախ լսեցին ԱՀ արհմիությունների ֆեդերացիայի նախագահ Արա Ղահրամանյանի հաշվետվությունը՝ 2015-2019թթ. կատարած աշխատանքների մասին։ Առաջնորդվելով 3-րդ համագումարի որոշումներով և ամենամյա հաստատված աշխատանքային պլաններով, ԼՂՀ ԱՄՖ խորհուրդը հաշվետու ժամանակահատվածում որոշակի աշխատանք է կատարել՝ շարունակելով իր որդեգրած քաղաքականությունը, այն է՝ մշտական ուշադրության կենտրոնում պահել ճյուղային և քաղշրջանային միությունների իրավունքների պաշտպանությունը՝ տարբեր ատյաններում, ցուցաբերել տարաբնույթ մեթոդական օգնություն, աջակցել խորհրդի անդամներին և ակտիվիստներին՝ ձեռք բերելու անհրաժեշտ գույք՝ միությունների և արհկազմակերպությունների աշխատանքները բնականոն հունով կազմակերպելու համար, ինչպես նաև հատկացրել է առողջարանային ուղեգրեր և այլն:
Ա. Ղահրամանյանի խոսքով՝ իր գոյության 15 տարիների ընթացքում ԼՂՀ ԱՄՖ-ն կայացել և հասել է բավականին լուրջ հաջողությունների թե՜ ճանաչողական, թե՜ հեղինակության ձեռքբերման առումով: Արհմիությունների ֆեդերացիայի ներկայացուցիչները մասնակցում են բոլոր տեսակի պետական միջոցառումներին և ընդգրկված են երկրի մասշտաբով տարբեր հանձնաժողովներում։ Ֆեդերացիայի նախագահն իր երախտագիտությունը հայտնեց Արցախի իշխանություններին, կառավարության անդամներին՝ արհմիություններին մշտապես օժանդակելու և աջակցելու համար: ՙՍկսելով գրեթե զրոյից՝ կարողացել ենք ստեղծել այնպիսի կառույց, որ պաշտպան կանգնի աշխատողի իրավունքին ու շահերին։ 15 տարի շարունակ աշխատող-գործատու հարաբերություններում մենք միջնորդի դեր ենք կատարում, փորձում ենք անել այնպես, որ ո՜չ գործատուն տուժի, ո՜չ էլ աշխատողի իրավունքները ոտնահարվեն։ Այսօր, առավել քան երբևէ, արհմիություններից պահանջվում է ուժերի համախմբվածություն աշխատանքի ու աշխատողի շահերին վերաբերող առանցքային հարցերի լուծման համար՚,- ասաց Արա Ղահրամանյանը։
Հաշվետու ժամանակաշրջանում կայացել է 8598 նիստ, որտեղ քննարկվել է 25794 հարց և օրենքի սահմաններում ընդունվել համապատասխան որոշումներ:
Ներկայում Ֆեդերացիայի կազմի մեջ մտնում են 5 ճյուղային և 8 քաղշրջանային միություններ, 696 արհկազմակերպություններ՝ 21850 անդամի ընդգրկմամբ: 2019-ի դեկտեմբերի 28-ի դրությամբ ֆեդերացիայի հիմնական միջոցների ֆոնդը կազմել է 7 մլն 691 հազ. 680 դրամ։ Նշված ժամանակահատվածում դիմում-բողոքների 25-30%-ը վերաբերում էր աշխատանքային օրենսգրքի խախտումներին: Դրանք քննարկվել են ֆեդերացիայի, ճյուղային և քաղշրջանային միությունների կողմից և տրվել համապատասխան լուծումներ՝ օրենսգրքի սահմաններում: Տարբեր ատյաններ է ուղարկվել 605 առաջարկություն, աշխատանքի է վերականգնվել 21 արհմիության անդամ: Բացի այդ, ըստ Ա. Ղահրամանյանի, 1593 հիմնարկ-ձեռնարկությունում ստուգվել են աշխատանքային պայմանագրերը, 880-ում՝՝ գործատուի կողմից աշխատողների աշխատանքային օրենսգրքի համաձայն աշխատավարձերի և արձակուրդների ժամանակին տրման փաստերը։
Ֆեդերացիան միշտ կարևորել է սկզբնական արհեստակցական կազմակերպությունների դերը, համոզված լինելով, որ հզոր և ուժեղ արհմիություններ ունենալը պայմանավորված է անդամների թվաքանակով ու ֆինանսական միջոցներով: Տարեցտարի սկզբնական արհկազմակերպությունները բարելավել են իրենց գործունեությունը անդամների շահերի պաշպանության, սոցիալական ծրագրերի իրագործման, արհմիության անդամների ուսուցման և այլ հարցերի շուրջ:
Արհմիությունները կամուրջ են հանդիսանում երկրի իշխանությունների` կառավարության, տեղական ինքնակառավարման մարմինների, գործատուների ու վարձու աշխատողների միջև, կարևորում են սոցիալական ծրագրերի, աշխատավարձերի բարձրացման հարցերը, տարբեր իրավական ակտերում փոփոխություն մտցնելու վերաբերյալ առաջարկություններ են ներկայացնում ղեկավարությանը: Հաշվետու ժամանակահատվածում ֆեդերացիայի նախագահն ու խորհրդի անդամները հանդիպումներ են ունեցել ԱՀ նախագահի, ԱԺ խոսնակի, պետնախարարի, խորհրդարանի տարբեր հանձնաժողովների նախագահների հետ: Նման հանդիպումների ժամանակ քննարկվել են մի շարք հարցեր` աշխատանքային օրենսգրքի նախագծի, անաշխատունակության նպաստի փոփոխության, արհմիության աշխատողների՝ սոցիալական տարբեր հանձնաժողովներում ընդգրկվելու, մեկ տասնյակ գործատուների կողմից արհմիության աշխատանքներին խոչընդոտելու, կուտակային կենսաթոշակի նախագծի և այլնի վերաբերյալ: Ֆեդերացիայի նախագահի հավաստմամբ՝ ավելի գործնական են դարձել հանդիպումները ԱՀ օմբուդսմենի, հատկապես՝ նորանշանակ մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանի հետ:
Արհմիությունների ֆեդերացիան առանձնահատուկ տեղ է տալիս սոցիալական ծրագրերին։ Արդեն որերորդ տարին է՝ կառույցը համագործակցում է ՀՀ Ջերմուկի և Արզնիի առողջարանների հետ, որտեղ ձեռքբերված պայմանավորվածության համաձայն իրենց բուժումն են ստանում արհմիության հարյուրավոր անդամներ: Նշված ժամանակահատվածում բուժում է ստացել 2090 մարդ։
Ա. Ղահրամանյանն անդրադարձավ նաև կառույցի առջև ծառացած խնդիրներին ու առաջիկա անելիքներին։
Համագումարի մասնակիցները լսեցին նաև վերստուգիչ հանձնաժողովի նախագահ Մարինե Յաղուբյանի հաշվետվությունը 2015-2019թթ. կատարած աշխատանքների վերաբերյալ։
Զեկուցումների շուրջ ելույթ ունեցողները ԱՀ արհեստակցական միությունների ֆեդերացիայի 2015-2019թթ. կատարած աշխատանքը գնահատեցին բավարար։ Հաստատվեց ԱՀ արհմիությունների ֆեդերացիայի 2020-2024թթ. ծրագիրը, որը նախապես ներկայացվել էր համագումարի մասնակիցներին դատին։
ԱՀ ԱՄՖ 4-րդ համագումարն ընտրեց ֆեդերացիայի խորհրդի անդամների և վերստուգիչ հանձնաժողովի անդամների (համապատասխանաբար՝ 15 և 7 հոգուց բաղկացած) նոր կազմ։
ԱՀ արհմիությունների ֆեդերացիայի նախագահ վերընտրվեց Արա Ղահրամանյանը։